شکل گیری نهاد آموزش وپرورش در ایران زمین

آموزش وپرورش در ایران باستان از چه هنگام فراتر از خانواده رفت و به نهادی رسمی تبدیل شد؟پاسخ به این پرسش در گرو بررسی های گسترده تر پیرامون چگونگی پیوند مردم بومی ایران با کوچیدگان آریایی و نیز تمدن های غیر بومی ایران و نیز تمدن های غیر آریایی ایران زمین و همسایگان متمدن آن هاست.به نظر می رسد سومریان که نحستین بار حط را آفریدند ،در پایه گذاری نهاد آموزش و پرورش نیز پیشگام بودند . لازمه آموزش حط یک گروه حرفه ای از آموزگار ان بود. آ؛موزگاران به جایی برای آموزش نیاز داشتند .با پیدایش مکان های ویژه آموزش روش  های آموزش و پرورش شکل گرفت .یافته های باستان شناسی نیز این دیدگاه را تاکید می کند . نحستین سند های سومر ی در یکی از شهر های میان رودان به نام اوروک پیدا شده است . این لوح ها به حط میخی نگاشته شده اند .مجموعه ای از واژه گان برروی چند لوح دیده می شود که تمرین و سر مشق نوشته شده است .پیشینه این لوح ها به سه هزار سال پیش از میلاد بر می گردد.

باستان شناسان در کاوش های خوددر میان رودان به ساختمان هایی برخورده اند که گواه وجود دبستان است. یکی از این ساختمان ها را در نیپور دیگری در سیپر و سومی را در اور یافته اند تفاوت این ساختمان ها با خانه های معمولی وجود لوح های بی شماری است که در این مکان ها بدست آمده  اند. باستان شنتاسان در سال های 1935-1934م در شهر باستانی ماری در یکی از ساختمان ها به دو اناق برخوردند که بیشتر به اتاق درس مانند بود .زیرا چند ردیف نیمکت آجری مناسب نشستن دو یا چهار نفر داشت ،در نیمه دوم هزاره سوم پیش از م کار آموزش در مدرسه های سومری پیشرفت کرد .از این دوره تاکنون ده ها هزار لوح گلی بدست آمده است . این لوح ها نحستین سندهای مربوط به آموزش وپرورش کودکان در تمدن میان دورود است. (برگرفته از کتاب ادبیات شفاهی ودوران باستان از محمد هادی محمدی- زهره قایینی)